نحوه انتخاب بهترین نخ برای بافندگی

وقتی نوبت به بافندگی می رسد؛ باید در انتخاب نخ بسیار دقت کرد. دانستن اینکه کدام نوع نخ بیشتر با نیازهایتان مطابقت دارد؛ در موفقیت پروژه بافندگی نقش زیادی ایفا می کند.

4 عاملی که باید در هنگام خرید نخ در نظر بگیرید

انواع مختلف نخ، ویژگی های مختلفی دارند که باعث می شوند برخی از آنها برای پروژه های خاص، بهتر از دیگران باشند. هر بافنده باید در هنگام انتخاب نخ، به عوامل زیر توجه کند:

۱- وزن

عامل مهمی است که باید در هنگام انتخاب نخ برای بافندگی به آن توجه شود. وزن نخی که انتخاب می کنید؛ باید متناسب با چیزی باشد که قرار است ببافید. اگر قرار است یک شال سبک بدوزید؛ به نخ سنگین و حجیم نیاز ندارید. برعکس اگر در حال بافتن یک پتوی زمستانی هستید؛ نباید از یک نخ نازک توری استفاده کنید. ضخامت نخ بر ظاهر نهایی آنچه که بافته اید، تاثیر زیادی دارد.

۲- لایه های نخ

برخی از طرح های بافتنی با انواع خاصی از نخ بهتر به نظر می رسند. اگر لایه های یک نخ بیشتر باشند، یا به عبارتی رشته های مختلفی برای ساخت نخ به هم تابانده شده باشند؛ بافت نهایی ظاهری بافت دار و مشخص تر پیدا می کند. برخی از مبتدیان بیشتر به دنبال استفاده از نخ پشمی تابیده هستند که نخی با ضخامت متوسط است و اجزای ریز بافت را به وضوح نشان می دهد. با این حال اگر می خواهید لباس بافته شده ظاهری نرمتر داشته باشد؛ بهتر است از نخ تک لایه استفاده نمایید.

۳- بودجه

ممکن است بخواهید یک پتوی بزرگ ترمه برای خود ببافید، اما باید بدانید که به چه مقدار نخ نیاز دارید؛ زیرا معمولاً کلاف های نخ باکیفیت گران هستند. پس هنگام انتخاب نخ، بودجه خود را در نظر بگیرید؛ به خصوص اگر هدف شما از بافندگی کسب درآمد است.

۴- در دسترس بودن

نخی را پیدا کنید که در صورت نیاز دوباره بتوانید به راحتی آن را بیابید. اگر نخی را انتخاب کنید که به سختی پیدا می شود؛ در صورت کمبود با مشکل دسترسی به آن مواجه خواهید شد.

راهنمای مواد متشکله نخ

هنگام انتخاب بین انواع محتوای نخ و الیاف، می توانید هم با الیاف مصنوعی و هم با الیاف طبیعی کار کنید. الیاف طبیعی شامل نخ های الیاف حیوانی و الیاف گیاهی هستند؛ اما نخ های مصنوعی، الیاف ساخته دست بشر محسوب می گردند. هر دسته از انواع نخ بافندگی از مواد مختلفی تشکیل می شوند که برخی از آنها عبارتند از:

اکریلیک (Acrylic)

الیاف اکریلیک، الیاف مصنوعی ساخته شده از پلیمرهای تشکیل شده از اکریلونیتریل (Acrylonitrile) یا وینیل سیانید هستند. معمولاً اکریلیک به دلیل حفظ گرما، پشم بدلی خطاب می شود. غالباً از آن برای ساخت پشم و خزهای تقلبی استفاده می گردد و همین باعث می شود تا الیاف نخ اکریلیک به گزینه ای مناسب برای بافتنی های ارزان و گرم زمستانی تبدیل شوند.

آلپاکا (Alpaca)

نخ آلپاکا از موی آلپاکا ریسیده می شود. الیاف آلپاکا به دلیل قطر پایین هر رشته از الیاف، بسیار نرم هستند. در ضمن آنها به دلیل وجود حفره های هوا در الیاف که گرمای بیشتری را به دام می اندازند و در خود ذخیره می کنند، 5 برابر گرمتر و محکم تر از پشم گوسفند هستند. الیاف آلپاکا به دلیل ماهیت نرم و بادوام، بسیار لوکس محسوب می شوند و به همین دلیل برای بافت لباس های گرم زمستانی بسیار مناسب هستند. نخ های آلپاکا در انواع رنگ ها و سایه رنگ های طبیعی موجود هستند، و رنگ را به خوبی جذب می کنند.

آنگورا (Angora)

پشم آنگورا از پوست خرگوش آنگورا به دست می آید. این الیاف دارای قطر بسیار نازک و ظریف هستند، و یک جلوه هاله مانند از خز در اطراف هر رشته دارند که باعث می شود اقلام ساخته شده از پشم آنگورا بسیار براق باشند. این پشم مانند پشم آلپاکا یا ترمه (کشمیر)، بسیار نرم و شیک است و معمولاً با سایر انواع پشم ترکیب می شود تا محصول نهایی دارای نرمی و جلوه ای خاص باشد. بافندگان معمولاً از این نخ برای ساخت دستکش یا ژاکت استفاده می کنند. اما از آنجاییکه پشم آنگورا، خاصیت ارتجاعی زیادی ندارد؛ لذا به طور کلی با الیاف دیگری مانند آلپاکا یا پشم گوسفند ترکیب می شود تا خاصیت ارتجاعی بالاتر و حجم بیشتری پیدا کند.

بامبو (Bamboo)

نخ بامبو یکی دیگر از الیاف گیاهی طبیعی است که برای لباس های بافتنی سبک، بسیار مناسب است. این نخ یک انتخاب عالی برای اقلام و محصولاتی است که آویختگی مناسبی دارند و نسبت به پنبه جذب تر هستند. نخ بامبو نرم، همه کاره و بسیار پایدار برای افراد آگاه به مسائل محیط زیست است. از آن برای بافت ژاکت های سبک، تاپ های راحتی و لباس های خواب تابستانی می توانید استفاده کنید.

کشمیر (Cashmere)

نوعی از الیاف است که از موهای بز کشمیر مشتق می شود. کشمیر فوق العاده نرم است؛ اما به اندازه پشم معمولی محکم نیست. همچنین معمولاً بسیار گران است، و برای بافتن دستکش و کلاه های گران قیمت مناسب می باشد.

پنبه (Cotton)

نخ پنبه ای، مقاوم و سبک است که از گیاه پنبه به دست می آید. الیاف پنبه طبیعی؛ قابل تنفس، نرم و جاذب هستند. نخ پنبه ای گرمای بدن را خارج می کند؛ به همین دلیل برای لباس های تریکو تابستانی و بافتنی گرم بسیار مناسب است. علاوه بر این به خوبی رنگ می گیرند و ظرافت بافت را پنهان نمی کنند. با این حال الیاف پنبه خاصیت ارتجاعی پایینی دارند و اگر لباس شما کش بیاید؛ آویزان می شوند و شکل خود را از دست می دهند.

لاما (Llama)

لاماها یک لایه بیرونی زبرتر نسبت به آلپاکاها دارند؛ از این رو فقط لایه ظریف و زیرین آنها برای نخ ریسی مورد استفاده قرار می گیرد (اما به اندازه آلپاکا پرزدار نیستند). پشم لاما مانند آلپاکا توخالی است و لانولین (Lanolin) نیز ندارد؛ یعنی هم سبک است و هم گرما را حفظ می کند.

مرینوس (Merino)

وقتی حرف از انتخاب پشم به میان می آید؛ بافندگان گزینه های زیادی در اختیار دارند. پشم مرینوس از گوسفند مرینوس به دست می آید که نسبت به پشم استاندارد، نرمتر بوده و کمتر زبر است. این پشم بسیار ظریف، یکی از نرمترین انواع پشم است که برای تنظیم دمای بدن در هوای سرد و گرم بسیار مناسب می باشد؛ به همین دلیل برای تولید لباس های ورزشی مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال پشم مرینوس معمولاً پرز می دهد و گاهاً از بین بردن این پرزها چندان آسان نیست. همچنین بسیار متنوع و بادوام است؛ لذا محبوب بافندگان (مخصوصاً افراد مبتدی) می باشد.

موهر (Mohair)

موهر نوعی از الیاف حیوانی است که از بز آنگورا به دست می آید. پشم بز آنگورا بلند است و حالتی ابریشمی دارد؛ به همین دلیل به نخ براق تری تبدیل می شود. نخ موهر معمولاً به خاطر استحکام بیشتر با نخ های ابریشمی، پشمی و مرینوس ترکیب می گردد، و برای بافتن لباس های بافتنی مخصوص هوای سرد مانند ژاکت، جوراب، کلاه، دستکش و روسری مناسب است؛ زیرا به اندازه الیاف پشمی گرم است، اما سبک تر بوده و درخشندگی بیشتری دارد.

پلی استر (Polyester)

پلی استر یک نوع الیاف مصنوعی است که از مواد نفتی مانند زغال سنگ و نفت استحصال می شود و بسیار بادوام است. در ضمن پلی استر به نوعی جایگزین پشم به شمار می آید و برای کسانیکه به موی حیوانات حساسیت دارند، مناسب است. نخ پلی استر برای بافت پتوهای بزرگ یا لباس های گرم و راحت که قابل شستشو با ماشین لباسشویی باشند، گزینه مناسبی به شمار می آید.

ریون (Rayon)

ریون نوعی الیاف شبه مصنوعی است که از خمیر چوب بازسازی شده به دست می آید. حتی اگر ریون از الیاف گیاهی ساخته شود؛ به دلیل استفاده از مواد شیمیایی مانند هیدروکسید سدیم و دی سولفید کربن در فرآیند تولید آن، نیمه مصنوعی یا شبه مصنوعی محسوب می شود. پارچه ریون می تواند حالت تقلبی پارچه های ابریشمی و پشمی باشد، و دارای رنگ های متنوعی است و بیشتر از پنبه رطوبت را به خود جذب می کند.

شتلند (Shetland)

پشم شتلند براق‌تر، نرم تر و کمی ضخیم تر از پشم مرینوس است و از گوسفندان شتلند که بومی جزایر شتلند اسکاتلند هستند، حاصل می گردد. پشم شتلند گزینه ای مناسب برای بافت ژاکت های کرکی است؛ اما ممکن است باعث تحریک پوست های حساس شود.

پشم (Wool)

نخ پشمی محکم و گرم است، و از گوسفند به دست می آید. لباس های پشمی شکل خود را به خوبی حفظ می کنند، در هنگام تمیز شدن تغییر حالت نمی دهند و دوام بیشتری نسبت به انواع دیگر پارچه دارند. پشم یک نوع نخ عالی برای بافت لباس های زمستانی مختص هوای سرد است؛ هر چند ممکن است باعث واکنش های آلرژیک و خارش پوست بدن فرد شود.

راهنمای وزن نخ

وزن نخ به اندازه نرمی و زبری آن مهم است. در ادامه لیستی از رایج ترین انواع نخ را براساس معیارهای اندازه گیری ایالات متحده معرفی می کنیم.

توری (Lace)

یک نخ فوق العاده سبک است که برای بافت شال یا دستمال سفره های کوچک، گزینه مناسبی می باشد. این نخ فوق العاده نازک و ظریف است. بافندگان معمولاً در هنگام استفاده از این نخ، از سوزن های بزرگتر برای خلق الگوهای مشبک و با جزئیات پیچیده استفاده می کنند.

فوق العاده ظریف (Superfine)

به نخ وزن انگشتی نیز معروف است، و تنها کمی سنگین تر از نخ توری است و برای بافت شال و روپوش بسیار عالی می باشد. معمولاً نخ وزن انگشتی برای بافت پارچه های تریکو ظریف یا جوراب مورد استفاده قرار می گیرد.

ظریف (Fine)

ضخامت نخ ظریف یا نخ وزن اسپرت برای بافت ژاکت های کشباف سبک و لباس های کودکان بسیار مناسب است. برخی بافندگان از این نخ برای بافت لباس های بافت دار نیز استفاده می کنند.

تابیده سبک (Light Worsted)

این وزن به DK معروف است و مخفف Double Knitting = بافت مضاعف می باشد (یک روش بافندگی که بافنده ها در هنگام استفاده از این نخ، از آن بهره می برند). این وزن از نخ برای بافت روسری ها و ژاکت های سبک مناسب است.

تابیده (Worsted)

متداول ترین و «قابل بافت ترین» وزن نخ است (که به وزن آران = Aran نیز معروف است). ضخامتی در حد متوسط دارد که دو برابر نخ DK یا اسپرت است. نخ پشمی تابیده برای بافت لباس های بیرون پوش یا زمستانی، به ویژه کلاه ها و ژاکت های ضخیم تر، گزینه ای عالی به شمار می آید.

حجیم (Bulky)

بسیار ضخیم تر از نخ های تابیده هستند و برای بافت کاپشن، پتو یا فرش مناسب می باشند. نخ های حجیم به سرعت گره می خورند و برای ساخت کاردستی بسیار عالی هستند.

فوق العاده حجیم (Super Bulky)

نخ فوق العاده حجیم یا فتیله، کاملاً ضخیم است و برای بافت اقلام بسیار حجیم مانند قبا، کلاه یا روسری مناسب می باشد.

جامبو (Jumbo)

نخ جامبو، جدیدترین نخ از نظر وزنی است که معمولاً در بافندگی اهرمی (نوعی از بافندگی است که در آن اهرم ها به جای سوزن بافندگی به کار می روند) مورد استفاده قرار می گیرد و برای بافت اقلام درشت بافت مناسب است.